Ik heb een heel lijstje met nummers die ik nog eens als Hidden Treasure voorbij wil laten komen. En soms blijken er kruisverbanden in dat lijstje te zitten die ik van te voren niet kende. Zo kwam ik er, toen ik mijn research deed voor mijn bijdrage van vorige week (Gave It All Away van Boogie Box High) opeens achter dat daar een duidelijke link lag met een ander nummer op mijn lijst. Vandaar dat dát nummer mijn Hidden Treasure van vandaag is: Are You Just Using Me van Richenel.
Maar eerst even over (Hubertus) Richenel (Baars) zelf… een Amsterdamse zanger, wiens vader uit Suriname kwam. Zijn moeder was een echte Amsterdamse. Hij werd bekend door een kortstondige serie hits, eindjaren ‘80. Even leek zijn carrière echter een andere kant op te gaan, toen hij koos voor een studie mode aan de Rietveld Akademie. In die tijd waren veel Rietveldstudenten ook actief in de muziek, en dat wereldje trok hem wel. Met zijn androgyne uiterlijk werd hij een bekende verschijning in het Amsterdamse nachtleven, maar ook in dat van Londen. Daar kom ik zo nog op terug…
Op een van zijn eerste singles, L’esclave Endormi, vermengde Richenel popmuziek met invloeden uit de opera. Met zijn stembereik van vier octaven ging dat hem prima af. Het nummer en zijn debuutalbum Statue Of Desire (1985) werden geen succes, maar brachten hem wel op de radar van Jochem Fluitsma en Eric van Tijn (toen bekend van hun werk met artiesten als Mai Tai en de Dolly Dots). Zij schreven, produceerden en arrangeerden de single Dance Around The World, die het midden hield tussen disco en new wave. Dit werd in 1987 zijn doorbraak. Het was een grote hit, ook buiten onze landsgrenzen. Misschien niet ‘around the world’, maar toch zeker in grote delen van Europa. De singles daarna, Temptation en Don’t Save Your Love werden steeds iets minder succesvol, maar nog altijd dikke Top 40-hits.
Al die nummers waren afkomstig van Richenels tweede album A Year Has Many Days, dat ook een duet met Sarah Jane Morris van The Communards bevatte. Ook de crème de la crème op achtergrondzangeressengebied deed erop mee (o.a. Julia Loko, Lisa Boray, Laura Vlasblom, Ruth Jacott en Mai Tai), evenals studiomuzikanten als Gerbrand Westveen en Jeroen de Rijk.
Met al dit succes op zak ging Richenel met zijn volgende album aan de slag. Hij koos daarbij niet voor de makkelijkste weg, want hij verliet het lichtvoetige pad dat hem naar zijn hits geleid had. Zijn album Deep As Blue had een veel lager tempo en was veel meer soulvol, zelfs jazzy, van aard. Dat hoor je heel goed op mijn Hidden Treasure van vandaag, de tweede single van die lang(zaam)speler: Are You Just Using Me.
Het nummer werd geschreven door R. Philips en David Austin. Dat eerste was een pseudoniem van George Michael. Hij had een exclusief contract met platenlabel Epic en mocht dus niet voor andere artiesten werken. Niet onder zijn eigen naam althans. Om die reden had hij een paar jaar eerder al zonder naamsvermelding hand- en spandiensten verricht voor Boogie Box High, en bediende hij zich nu dus van een fakenaam. Medeschrijver David Austin (wél diens echte naam) was destijds de beste vriend van Michael, en ook nauw betrokken geweest bij zijn solodebuutalbum Faith. Hij produceerde Are You Just Using Me en zong er backing vocals op.
Er is echter iets aparts met het nummer aan de hand. Het staat namelijk niet alleen in de uitvoering van Richenel op diens CD Deep As Blue, maar ook in de Boogie Box High-versie op hún CD Outrageous. De vraag is dus: voor wie schreef George Michael het nummer nu eigenlijk? Het antwoord op die vraag zou ik zoeken in de releasedatum. Ik weet dat het album van Richenel op 21 april 1989 uitkwam, maar voor de plaat van Boogie Box High kom ik niet verder dan dat die datzelfde jaar verscheen. Eerder of later in dat jaar? Ik vind nergens een exacte datum. Laten we er dus van uitgaan dat George Michael het nummer oorspronkelijk schreef voor Richenel, zoals die in interviews ook altijd heeft verklaard.
Dan blijft natuurlijk wel de vraag: hoe zijn zij elkaar dan tegengekomen? Want de link tussen Hubertus Baars en George Michael lijkt op het eerste gezicht toch veel minder evident dan die tussen George Michael en Boogie Box High-voorman Andros Georgiou, die met elkaar opgroeiden en elkaar ‘neef’ noemden.
Zoals ik hierboven al schreef, was Richenel tijdens zijn studietijd veelvuldig te vinden in het uitgaansleven. In Amsterdam (vooral de Roxy), maar ook in Londen. Daar, in de wereldberoemde club Heaven, was hij bevriend geraakt met George Michael. Tot diezelfde vriendenclub behoorden onder meer Marc Almond (Soft Cell), Boy George (Culture Club), Nik Kershaw (Haircut One Hundred) en Jimmy Sommerville (The Communards). Intrigerend verhaal, toch? En bovendien een plausibele verklaring voor de latere samenwerking. Ik doe het ervoor! 😊
Op YouTube vind je de officiële clip van Are You Just Using Me, maar zowel de beeld- als geluidkwaliteit daarvan is heel slecht. Bovendien wordt die keihard afgebroken. Daarom kies ik hier voor de audioclip van de Extended Version (daaronder gaat de tekst verder):
Die gaat verder waar de single al is uitgefaded. Op 4’40 hoor je dan een kopersectie invallen, precies op dezelfde manier waarop dat (óók op 4’40) gebeurt in de lange versie (‘Parts 1 & 2’) van George Michaels I Want Your Sex. Luister maar:
Ondanks dit mooie hoofdstuk heeft het verhaal van Richenel helaas niet echt een happy end. De singles en het album waren niet succesvol, en de titel Are You Just Using Me bleek profetisch. De zanger keerde zijn professionele muziekcarrière de rug toe, volgens zijn broer Bob omdat Richenel ‘geen zin had in de ‘spelletjes’ van de muziekindustrie’. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de artiest ook niet de makkelijkste was. Zoals zijn broer het omschrijft: “Hij was een ster en daar gedroeg hij zich ook naar. Daar moeten ze hier niets van hebben, hier hebben ze liever Nick en Simon.”
Richenel verhuisde naar Spanje, waar hij in eerste instantie loungemuziek ging maken. Uiteindelijk koos hij voor de jazz, waar hij in Zuid-Europa een klein publiek voor vond. Hij ging als jazzzanger optreden in een sjieke bar in Frankrijk, die gerund werd door iemand die hij weer kende uit het Amsterdamse uitgaansleven. In maart 2020 overleed Richenel, bijna 63 jaar oud.
