Oké, mijn bijdrage van vandaag heet dus Pop Is Dead. Als dat nog niet provocerend genoeg is, wil ik je ook zélf wel even op de kast jagen. En hoe kan dat beter dan met een statement? Ik vind namelijk dat veel nummers langer duren dan nodig is. Als je 30 jaar lang radioprogramma’s gemaakt hebt, zoals ik van 1987 t/m 2016 deed, ga je vanzelf een voorkeur ontwikkelen voor een bepaald soort nummers. In mijn geval scoor je bingo als ik de volgende vakjes kan afkruisen. Een goed liedje bevat:
- een kop (een kort intro; geen intro mag ook)
- een staart (een staand slot uiteraard, geen fade-out)
- en daartussen een goede melodie
Dat laatste staat trouwens volledig los van het genre. Oké, mijn voorkeur gaat uit naar uptempo muziek, maar of dat dan een vlammend gitaarnummer, een fijne dansdeun of een liedje met een mooi koper- of strijkersarrangement is: een goede melodie is een goede melodie.
En oh ja: drieënhalve minuut is wat mij betreft wel genoeg hoor. Daarin moet je je punt toch wel kunnen maken… Ik herinner me een radio-item dat eindjaren ‘80, beginjaren ‘90 op de AVRO-maandagmiddag op Radio 3 te horen was: de One Minute Oldie. Inderdaad, een oud nummer dat tot 1 minuut was ingekort. Ik zat vaak met ontzag te luisteren hoe zo’n nummer gewoon overeind bleef en dacht dan: die artiesten hadden zich veel moeite kunnen besparen. Uiteraard wisten de technici van het programma wel welke nummers ze hiervoor onder handen namen en vergaloppeerden ze zich niet aan een Bohemian Rhapsody van Queen of een Paranoid Android van Radiohead.
Euh, ja, Radiohead. Laat ik gauw dat bruggetje slaan, voordat ik dreigtelefoontjes krijg van de vele componisten en muzikanten die ik in mijn vriendenkring heb (of had). En laat ik hem gelijk zelf maar maken: als iemand een radiohoofd heeft, ben ik het wel. Daarom ben ik ‘m ook gesmeerd voordat de webcams de magie van het mooiste medium sloopten. Opa vertelt: ik ben nog uit de tijd dat je op een hele warme dag geloofwaardig kon zeggen dat je de radiostudio naar buiten had verplaatst, terwijl je gewoon een CD’tje met vogelgekwetter had opgezet. Zoals Dik Voormekaar zou zeggen: “De Groot! Buitengeluiden!” Tót het moment dat de CD begon over te slaan natuurlijk, want het bleef wel lokale radio.
Maar goed, Radiohead. Dat is toch wel een van de bands die ik het meest heb zien optreden. Om te beginnen, heel vroeg in hun carrière (ten tijde van hun debuutalbum Pablo Honey), voor een grijpstuiver in Doornroosje in Nijmegen. En vervolgens steeds groter. Van Vredenburg in Utrecht ter promotie van OK Computer (één van de beste concerten die ik ooit zag), via het Goffertpark in Nijmegen waarbij ze een eigen tent hadden meegenomen, tot op de grote festivals. Ik zal je er ook maar eerlijk bijzeggen dat ik na de fantastische trilogie Pablo Honey / The Bends / OK Computer (en vooruit, Kid A) een beetje ben afgehaakt. Zij die het weten kunnen, kunnen niet genoeg krijgen van hun hoogst artistieke werken die daarna nog volgden, maar ik hoorde tussen al het geëxperimenteer door geen ‘liedjes’ meer. Je weet wel, die dingen met een kop, een staart en een melodie daartussen…
Die maakten ze in het begin van hun carrière nog volop. En ze waren ook niet langer dan nodig was. Mijn Hidden Treasure van vandaag, Pop Is Dead, duurt maar 2 minuten en 10 seconden. En álles zit erin: het heeft geen intro, een staand einde en daartussenin 2 minuten aan melodieus vakmanschap. Een furieuze melodie, dat wel, maar met controle gespeeld. Die drift is ook niet zo gek, want het nummer zet zich af tegen de media en de muziekindustrie. Net zoals hun eerdere single Anyone Can Play Guitar dat gedaan had, overigens.
Pop Is Dead stond niet op het eerste Radiohead-album Pablo Honey, maar werd een paar maanden na de release daarvan als losstaande single uitgebracht. Het nummer werd in 2009 wel toegevoegd aan de Collector’s Edition van het album, die ook op Spotify staat, maar Pop Is Dead is een van de tracks die kort na het uploaden weer van de streamingdiensten verwijderd is. Ik vond het nummer in 1993 gelijk fantastisch, maar de critici reageerden gemengd. De commentaren varieerden tussen ‘clever and humorous rock satire’ en ‘dreadful’. Ook de band zelf kijkt niet juichend op het kleinood terug. Gitarist Ed O’Brien noemde het nummer eindjaren ‘90 ‘a hideous mistake’. En om het drama compleet te maken: op YouTube circuleert een video die ‘Top 10 Worst Songs by Great British Bands and Musicians’ heet, en je mag één keer raden welk liedje daarin figureert…
Dit alles zal mij aan mijn spreekwoordelijke aars oxideren, want ik heb mijn eigen mening over muziek en daarbij laat ik mijn oren niet naar anderen hangen. Alleen al daarom presenteer ik je vandaag met liefde, trots en groot enthousiasme een van de naar mijn oordeel beste liedjes van Radiohead: Pop Is Dead. En mocht het toch niet jouw ding zijn: het is voorbij voordat je het weet…
Toch ook één puntje van kritiek mijnerzijds: bij dit nummer zat een hele slechte vampiervideo, maar die is godzijdank niet op YouTube te vinden 😉.
