De bas(s)is(t)!
In de zomer van 2021 schrijf ik een verhaal over een belangrijk onderdeel met betrekking tot mijn muzikale passie: live muziek. Vooral het feit dat ik op dat moment al ruim een jaar geen concert meer heb bezocht. Voor mij de ultieme vorm van ontspanning. Even de wereld om je heen vergeten. Onderdompelen in de muziek. In gedachten ga ik terug naar de laatste maand voor de eerste lockdown. Een goedgevulde concertagenda. Maar dan is het 12 maart 2020. Een dagje aan het klussen bij mijn moeder. ’s Avonds staan The Analogues op het programma. Zover komt het niet. De hele dag luister ik naar Radio 1. En dan is daar ’s middags de persconferentie waarin wordt aangekondigd dat evenementen met meer dan honderd bezoekers worden verboden. Geen Analogues en een paar dagen later ook geen Young Gun Silver Fox. Op dat moment is er, gelukkig, nog niet het besef dat het twee jaar zal duren voordat ik weer een concertzaal binnen stap. Maar na ruim een jaar zonder livemuziek ontstaat spontaan een verhaal in mijn hoofd. Een terugblik op het laatste concert voor de eerste lockdown. 22 februari 2020: De Vreemde Kostgangers live In De Oosterpoort in Groningen. Het is niet alleen een ode aan de ‘live-muziek beleving’. Het is ook een eerbetoon aan kostganger George Kooymans. Begin 2021 wordt bekend gemaakt dat de gitarist en zanger vanwege de diagnose ALS noodgedwongen moet stoppen. Dat maakt de herinnering extra bijzonder en speciaal. Ook in de wetenschap dat Kooymans tijdens het concert in topvorm is. Zowel muzikaal als vocaal. Dat is de tweede keer in korte tijd. In het najaar van 2019 zie ik namelijk de Golden Earring live aan het werk. Zonder Barry Hay, en de andere bandleden tekort te willen doen, is de hoofdrol ook in dit geval weggelegd voor good old George. Het is één van de laatste concerten van de Haagse band. 1,5 maand later is daar, zoals later blijkt, het laatste optreden in Ahoy Rotterdam.
En nu is het april 2022. Bovenstaande herinneringen komen de laatste dagen weer naar boven drijven. In gedachten beleef ik nog een keer het concert van de Vreemde Kostgangers. De aanleiding? Helaas een trieste. Het overlijden van één van de andere kostgangers: Henny Vrienten. Het is wel een beetje raar, om maar even de woorden van Vrienten te gebruiken, maar ik heb Doe Maar nog nooit live gezien. Ik zit te twijfelen als de afscheidstournee wordt aangekondigd. Een concert in MartiniPlaza. In mijn achtertuin! Maar helaas. De afscheidstour wordt vanwege ziekte van de Doe Maar frontman afgeblazen. Daarom koester ik die speciale avond in De Oosterpoort. Februari 2020. De Vreemde Kostgangers. Drie muzikale grootheden op één podium. Tig jaar muziekgeschiedenis op een rijtje. Geen egotripperij. Drie vrienden die samen muziek maken. Lekker ontspannen. Hier en daar worden wat speldenprikjes uitgedeeld. Bovenal met veel respect voor elkaar. Waardering voor elkaars muzikale kwaliteiten. Enthousiasme. Speelplezier! Zo’n avond waarop alles klopt. En dat voor de tweede keer want tijdens de eerste gezamenlijk tour zie ik de heren op dezelfde plek aan het werk.
En nu? Boudewijn de Groot is gestopt met spelen. De tour met de Vreemde Kostgangers is zijn laatste uitgebreide tour. Een afscheid van het podium. Van de ruim veertig geplande concerten vinden uiteindelijk elf doorgang. Gelukkig zie ik De Groot na zijn muzikale comeback in de jaren 90 een aantal keren live. Ernst Jansz en Jan Hendriks spelen in de begeleidingsband van de Nederlandse troebadour. Kortom het muzikale linkje met Doe Maar is snel gelegd. En Vrienten? Naast Vreemde Kostgangers zie ik hem met een aantal andere muzikale vrienden op het podium staan: Frank Boeijen en Henk Hofstede. Geen Vreemde Kostgangers maar zoals ze het zelf omschrijven een stel ‘Aardige jongens’. Serieus op het eerste oog maar ik leer ze ook van een andere kant kennen. Het trio gaat op een gegeven moment zelfs in polonaise door de zaal. Henny al bassend voorop. Mooie herinneringen aan een topmuzikant. Afgelopen week overleden. 73 jaar jong. Helaas niet Forever young zoals Vrienten vorig jaar nog het gelijknamige item in het programma Matthijs gaat door wordt geëerd. Met terugwerkende kracht ,en de wetenschap van nu, een prachtig eerbetoon en afscheidsportret. Respect!
Alleen wat kies je dan uit het oeuvre van zo’n succesvolle en productieve muzikant? En dan ook nog met de beperking dat een Hidden Treasure keuze niet op Spotify mag staan. De Doe Maar catalogus en het solowerk is allemaal digitaal te beluisteren. Ik kan je het solo-repertoire van harte aanbevelen. Luister eens naar het door Daniël Lohues geproduceerde album En Toch … . Of het album Alles Is Anders. Al was het alleen maar om het, veelvuldig geciteerde ‘Bandje in de wolken’.
“Als mijn adem op is, het gedaan is met mijn leven
Reis ik naar de hemel toe om een concert te geven
Want ik was nog lang niet klaar, mijn bas niet uitgeklonken
Ik klop aan en meld me daar, bij het bandje in de wolken”
Ik wil daar zelf nog graag Karnemelk Met Bitterkoekjes aan toevoegen. In dit nummer neemt de zanger je als luisteraar mee naar zijn jeugd. Zijn eerste schreden op het muzikale pad. Gitaar aan de wand. De eerste single van The Beatles op zijn platenspelertje. Maar wat moet het worden? Iets van de Magnificent Seven? In de tweede helft van de jaren tachtig tourt de bassist met dit gezelschap langs de Nederlandse theaters waarbij muziek uit films en tv-series wordt gespeeld. Of wordt het één van de vele soundtracks? Spontane ingeving! Vriendjes Voor Altijd, De Leukste Liedjes Van Sesamstraat. Jarenlang favoriet in huize Deuten. Beide dochters zingen de liedjes uit volle borst mee. In muzikaal opzicht een feest der herkenning voor papa en mama. De liedjes doen denken aan de hoogtijdagen van Doe Maar. De herkenbare basloopjes van Vrienten. Hier een daar een muzikale knipoog naar het succesvolle verleden van de muzikant. Jeugdsentiment! We Hebben Thuis een Gasfornuis, Ridder Tommie’en het Heksenlied zijn favoriet. Ik kan ze nog steeds woord voor woord meezingen. Op het moment dat ik dit schrijf verschijnt er een brede glimlach op mijn gezicht. En dat mede dankzij de componist van al die liedjes: de heer Vrienten.
Uiteindelijk ga ik maar terug naar de basis. De jaren zestig en zeventig. Het begin van een langdurige en imposante carrière. De eerste (beat)bandjes, het werk als tekstschrijver (o.a. The Cats) en de tijd dat Vrienten samen met Ernst Jansz in de begeleidingsband van Boudewijn de Groot speelt. De muzikale grootmeester produceert zelfs zijn eerste solo-single Little Yellow Ship (1974) dat onder het pseudoniem Ruby Carmichael verschijnt. Succes blijft uit maar het soloverhaal krijgt een vervolg. Ruby Carmichael transformeert in Paul Santos. In 1977 verschijnt het titelloze debuut. Er wordt zelfs een compleet symfonie orkest ingehuurd en de goede verstaander hoort Anita Meyer in het achtergrondkoortje. Het kenmerkende reggae-geluid dat later de basis vormt voor de Doe Maar sound is in geen velden of wegen te bekennen. Puur popmuziek. Of gevalletje schijn bedriegt? Wordt in die periode het eerste Doe Maar zaadje gepland? In hetzelfde jaar speelt Vrienten namelijk samen met Jansz in reggae-coverband The Rumbones. En tekstueel? Luister eens naar Paul Santos albumtrack Love Is A Strange Disease. Jazeker! Liefde is een vreemde ziekte. De basis voor latere Doe Maar klassieker Smoorverliefd? Een jaar na het geflopte soloalbum wordt door Ernst Jansz en Piet Dekker Doe Maar opgericht. Twee jaren later wordt Dekker opgevolgd door Vrienten. Jansz en Vrienten halen het beste in elkaar naar boven. De rest is geschiedenis. Doe Maar groeit uit tot één van de meest succesvolle bands uit de Nederpopgeschiedenis. Welke 45 plusser is er niet groot mee geworden? De groen-roze buttons, de iconische lp-hoezen, de hits die je (bijna) 40 jaar na dato nog van begin tot eind kunt meezingen, de optredens in programma’s als Toppop of Countdown, de beelden van het afscheidsconcert in het 8 uur journaal etc. etc. Wat zong Boudewijn de Groot ook alweer?
“Dat zijn mijn goede jeugdherinneringen
Die neem je mee zolang je verder leeft.”
Henny bedankt! Een diepe buiging is op z’n plaats.
