Als taalfreak vind ik het mooi als een tv-programma woorden of uitdrukkingen toevoegt aan de Nederlandse taal. Van Kooten en De Bie waren daar in de jaren ’70 en ’80 meesters in. Zozeer zelfs, dat er een hele Wikipediapagina(*) stilstaat bij hun invloed op onze taal. Sterker nog: er is een heel boek aan gewijd…
In de jaren ’90 en de eerste helft van de jaren ’00 nam de absurdistisch-satirische tv-serie Jiskefet het stokje over, met gevleugelde kreten als “Goeiesmorgens”, “Ik stond laatst bij de tramhalte…” en “Hé lullo, heb je nog geneukt?”. Het woord jiskefet zelf is trouwens Fries voor vuilnisbak. Hoofdrolspelers van de serie waren Kees Prins, Michiel Romeyn en Herman Koch. Die laatste twee waren daarvoor ook te horen in het radioprogramma Borát, dat even absurdistisch was en veel sketches en improvisaties bevatte. Je kunt Jiskefet dan ook zien als een voortzetting van dat radioprogramma.
De bekendste sketch uit Jiskefet is ongetwijfeld Debiteuren Crediteuren, een parodie over het kantoorleven. Daarin worden de drie mannelijke hoofdrolspelers bijgestaan door Annet Malherbe als de onvergetelijke Juffrouw Jannie (bekend van haar ‘natte benen’). Andere legendarische onderdelen zijn De Lullo’s (een persiflage op corpsballen), Multilul (over een reclamebureau), Oboema & José (een ‘witte bosneger’ uit Amsterdam-Oost en zijn vrouw), De Dierenwinkel (één keer raden) en Tampert (een parodie op Duitse Krimi’s, en dan met name Derrick).
Naast de genoemde hoofdrolspelers waren in de loop der jaren ook talloze BN’ers te gast, zoals Hans Teeuwen, Ellen ten Damme, Carice van Houten en Anita Witzier. Ook overleefde de cast een bijdrage van Glennis Grace.
Zoals het een succesvol project betaamt, kreeg Jiskefet verschillende spin-offs. Sommige al tijdens de looptijd van de tv-serie, andere pas erna. Op 18 november 2005 werd bekendgemaakt dat het programma er na vijftien jaar mee stopte. Dat het succes daarmee niet ophield, bleek wel uit het feit dat de acteurs in april 2011 in de Heineken Music Hall stonden met ‘Goeiesmorgens – De Musical’.
Op het hoogtepunt van de hype (want zo mag je het wel noemen) haalde Jiskefet zelfs een paar keer de hitlijsten. Daarbij ging wat mij betreft het principe ‘de eerste, de beste’ op. De eerste single die het programma voortbracht was er gelijk een met een ‘dubbele A-kant’. Op kant A stond Lullo, Heb Je Nog Geneukt en kant AA was voor Peter. Die eerste was uiteraard afkomstig van De Lullo’s, terwijl de tweede gebaseerd was op de sketch Peters. De Peters waren een trio dat niet vooraan gestaan had bij het uitdelen van het IQ. Of zoals wij dat in de familie plegen te zeggen: ‘er brandt wel licht in hun hoofd, maar niet op alle etages’. De drie (Peter, Peter en Peter) commanderen elkaar in de filmpjes met “Peter! Peter?!”, waarbij ze die naam nadrukkelijk als ‘Petor’ uitspraken. Het nummer Peter was gebaseerd op de gelijknamige single van meisjeskoor Sweet Sixteen. Hun versie was razend populair in 1960, vóór het hitparadetijdperk dus. In de loop der tijd hebben zo’n 150 meisjes deel uitgemaakt van het koor. Eén van hen was de latere nieuwslezeres Henny Stoel. Jiskefet gebruikte de originele versie van Peter als basis voor hun uitvoering, met één in het oor springend verschil: elke keer als het koor ‘Peter’ zong, was dat vervangen door een van de Peters die een naamgenoot riep.
Lullo, Heb Je Nog Geneukt/Peter haalde in 1996 de Top 3 in Nederland, maar beide A-kanten ontbreken op Spotify. Hier niet natuurlijk, want ik schotel je ze allebei voor (daaronder gaat de tekst verder):
Hetzelfde jaar volgden ook nog de singles Hemel en Haar In M’n Glas, in 1997 gevolgd door het officiële Ajax-supportersnummer Mijn Club. Drie jaar later trokken ze hun liefde voor voetbal breder met de single Oh Oh Oranje. Voor wie dit allemaal niet genoeg was, bracht Jiskefet zelfs twee complete albums uit. Persoonlijk heb ik aan de twee Hidden Treasures van vandaag wel weer even genoeg 😉
(*) Bekijk hier de Wikipediapagina met woorden en uitdrukkingen die door Van Kooten en De Bie zijn aan de Nederlandse taal zijn toegevoegd
